ASTRONOMİK SAAT

ASTRONOMİK SAAT, PRAG-ÇEK CUMHURİYETİ

Eğer saat başına yakın bir zamanda bu meydana gitmişseniz saat kulesini bulmak için kalabalığın toplandığı köşeye bakmanız yeterli olacaktır. Saat kulesinde bulunan iki pencereden her saat başı 12 havarinin yaklaşık 20 sn süren geçişini izlemek için bekleyen bu kalabalığa katılarak turunuza devam edebilirsiniz. Peki nedir bu saatin hikayesi derseniz;

15.yy sonlarında Charles Üniversitesi’nde prof olan Hunuş Usta(Jan Růže) ve asistanı Jakub Čech, Kutna Hora'daki Kemikli Kilise’deki gibi insanlara bir mesaj vermek için yapmıştır. “Herkes bir gün geldiği yere geri dönecek yani elbet bir gün toprakla özleşip ölecek!” 
Saati yapınca dünyanın en önemli adamı haline gelir. Avrupa’nın her yerinden insanlar Prag’a sadece saati görmeye gelir. Adı Kraldan daha fazla duyulmaya başlar. Zamanla Hunuş Usta’ya başka ülkelerden teklifler gelsede o bunları reddeder. Bu Kral’ın kulağına kadar gider, Hunuş Usta’nın saati başka bir yere de yapmasını önlemek için gözlerine mil çektirir. Kör olan Hunuş Usta da saati bozarak, intikamını alır. Saati 50 yıl kadar çalıştıramazlar, daha sonra başka bir saat ustası onarır. 
Hunuş Usta’nın saati, Güneş’in, Dünya’nın ve Ay’ın konumlarını gösteren astronomik bir saattir. Dış tarafındaki rakamlar İbranice’dir. Bu Babil saatini göstermektedir. Hunuş Usta, saati bir paraleli Yahudi mahallesi olan Eski Şehir Meydanı’na yapmıştır. Yahudilerin nüfusunun fazla olduğu bir bölgede onları ezmemiş, bir jest yapmış ve Babil saatini de kendi saatine eklemiştir.

İlk olarak 1410 da yapılmasının ardından birçok değişim geçirmiştir 1490 da gotik heykeller eklenmiş 1552 de Jan Taborský tarafından onarılmış bu tarihten sonra da birçok kez bozulmuş ve tamir görmüştür(tamir görmediği sanılsa da) 1865–66 yıllarında 12 Havari heykeli eklenmiş, 7–8 Mayıs 1945 de Alman’lara direniş sırasında büyük tahribe uğramış 1948 de restore edilerek(yan kısmı belediye binası hala yıkık biçimdedir) tekrar çalışır hale gelmiştir. 

Saat burçlar, güneşin doğuş batışı, günleri(Alttaki kısım on iki resimle ifade ediyor 1870 de eklenmiş) vs. göstermesi nedeniyle eşsiz bir saattir. 17. yy da eklenen heykeller (kuklalar)dönemin korkularını ifade ediyormuş.

En solda elinde ayna olan kibiri yanındaki elinde bir torba altın tutan Yahudi cimrilik ve açgözlülüğü sağ taraftaki ikisinden iskelet ise ölümü sonuncusu ise bazılarına göre imansız bir Türk’ü bazılarına göre korkulan Türk akınını veya zevk ve sefayı temsil ediyor. Alt kısımda ise yapılması gereken güzellikleri temsilen dört heykel koyulmuş; bunlar da, bilime, adalete, astronomiye ve eğitime önem verme konusunda bizleri uyarır.

Prof. Dr. Beyhan ASMA